Wat is een handelsnaam en hoe werkt bescherming?

Wat is een handelsnaam en hoe werkt bescherming?

Een handelsnaam is “de naam waaronder een onderneming wordt gedreven”. In de praktijk ontstaat het recht op een handelsnaam zodra je onder die naam naar buiten treedt - bijvoorbeeld op je gevel, website, briefpapier of facturen - en deze naam gebruikt in het economisch verkeer.

Dit betekent dat inschrijving bij de Kamer van Koophandel (KvK) of in het Handelsregister niet verplicht is voor bescherming, maar wél verstandig (om vooraf te checken of een naam al in gebruik is). De Handelsnaamwet bepaalt onder meer dat een handelsnaam niet misleidend mag zijn (art. 3 en 4 Hnw) en dat het verboden is om een handelsnaam te voeren die identiek is of slechts in geringe mate afwijkt van een reeds bestaande handelsnaam, voor zover daardoor verwarring bij het publiek te duchten is.

De bescherming is regionaal van aard: de mate waarin je gebruik hebt gemaakt van de naam, het afzetgebied en de mate van bekendheid spelen een rol.

Kortom: je handelsnaam kan bescherming genieten, maar je krijgt geen exclusief monopolie op het woord. Het gaat om bescherming tegen verwarring.

Kan je een handelsnaam als merk registreren?

Ja, maar niet automatisch. Een handelsnaam is een bedrijfsnaam, een merk betreft de aanduiding van producten of diensten en geeft meer exclusieve rechten. Het verschil:

Een merkregistratie (bijvoorbeeld via het Benelux‑Bureau voor de Intellectuele Eigendom voor de Benelux) geeft je het exclusieve recht om dat teken te gebruiken voor de geregistreerde waren/diensten en anderen te verbieden datzelfde teken te gebruiken in die klasse.

Een handelsnaamrecht via de Hnw beschermt je tegen gebruik door anderen van  dezelfde of een verwarrende handelsnaam, maar geeft geen automatisch recht alle derden te verbieden hetzelfde woord als merk te gebruiken en het beschermingsbereik is beperkter.

Als je een handelsnaam voert die voldoende onderscheidend is, dan kun je overwegen om deze als merk te registreren. Dat biedt sterkere bescherming (monopolie in de geselecteerde klassen) en betere handhavingsmogelijkheden. Maar registratie van merk vereist meestal onderscheidend vermogen, en het is mogelijk dat een handelsnaam die louter beschrijvend is moeilijk als merk door de keuring komt. Het handelsnaamrecht stelt geen eis aan onderscheidend vermogen, maar het merkenrecht wel.

Kortom: ja, je kunt de naam van je onderneming ook als merk registreren - dat is vaak verstandig - maar het is een aparte procedure met eigen voorwaarden.

Kan je een handelsnaam verkopen of overdragen?

Ja, volgens artikel 2 van de Handelsnaamwet gaat de handelsnaam over bij erfopvolging of overdracht van de onderneming.
In de praktijk betekent dit: als je de onderneming (of de bedrijfsactiviteiten) overdraagt aan een ander, dan kan ook de handelsnaam overgaan. Het is dus niet zo dat je “los” de naam verkoopt zonder dat daarbij de onderneming of activiteiten worden overgedragen.

Verder kan jeanderen toestemming geven om de naam te gebruiken, denk aan een licentie van de handelsnaam (bijv. in franchiseverband); dat is een vorm van overdracht van rechten. Maar je moet goed vastleggen wat precies wordt overgedragen: de goodwill, klantenbestand, contracten, locatie, etc.

Let op: verkoop of overdracht van de naam betekent niet automatisch dat alle rechten van bescherming blijven gelden:  je moet zien dat het gebruik onder de naam voortgezet wordt, want als de naam niet meer wordt gebruikt, vervalt het recht op bescherming.

Praktische tips voor ondernemers

Voer vóór je de naam kiest een naamsonderzoek uit: check het handelsregister en het merkenregister of er al een gelijke of sterk gelijkende naam bestaat.

Gebruik de naam consequent: op facturen, website, reclame, gevel etc., zodat het openbaar gebruik duidelijk is voor handelsnaamrechtelijke bescherming.

Overweeg merkregistratie voor je handelsnaam: dit vergroot je bescherming en maakt het eenvoudiger om tegen inbreuk op te treden.

Let op verwarringsgevaar: iets wat in jouw hoofd logisch is, is dat misschien niet voor het publiek en dan kan je in de knoop komen met artikel 5 Hnw.

Bij overdracht of verkoop van je onderneming: helder vastleggen wat er wordt overgedragen (inclusief de handelsnaam) en hoe voortgezet wordt onder die naam, zodat bescherming behouden blijft.

Heeft u vragen over bovenstaande? Neem dan vrijblijvend contact op met ons op via info@sijbenpartners.nl of bel gerust via 045-560 2200. Wij helpen u graag.

Artikel geschreven door: Milan Gaber